nternet-ka aad maalin kasta isticmaashid wuxuu ka yahay qayb yar oo dusha sare ah. Hoostiisa waxaa ku jira shabakad qarsoon oo aad u ballaaran oo loo yaqaan “dark web.” Qaybtan qarsoon ee internet-ka inta badan waa mid si qaldan loo fahmo, mararka qaarna lala xiriiriyo falal sharci-darro ah, balse waa mid ka sii adag oo ka badan intaas. Blog-kan waxaan ku sharxi doonaa waxa dark web yahay, sida uu u shaqeeyo, iyo sababta uu u jiro.
Maxay Tahay Dark Web?
Dark web-ka waa qayb ka mid ah internet-ka oo aan lagu arkin mashiinnada raadinta sida Google. Waa qayb yar oo ka mid ah deep web-ka, oo ah dhammaan waxyaabaha ku jira internet-ka oo la soo galo kaddib marka la isticmaalo erayga sirta ama la bixiyo lacag. In kasta oo deep web-ka uu yahay mid sharci ah (sida email-ladaaga gaarka ah ama akoonnada bangigaaga online-ka), dark web-ka waxaa si gaar ah loogu isticmaalaa software-yo khaas ah, midka ugu caansan waa Tor (The Onion Router). Tor wuxuu kaa caawinayaa in sirtaada la ilaaliyo, taas oo kuu oggolaaneysa inaad booqato bogagga adigoon muujin macluumaadkaaga ama goobtaada.
Sidee ayuu u Shaqeeyaa Dark Web-ka?
Dark web-ka wuxuu ku shaqeeyaa shabakado sir ah oo isticmaala hababka aan ahayn kuwa caadiga ah ee HTTP/HTTPS. Waa kan sida uu u shaqeeyo:
- Asturnaanta: Bogagga ku yaal dark web-ka waxay qariyaan IP-yadooda iyagoo adeegsanaya lakabyo sir ah, taas oo ka dhigaysa mid aad u adag in la ogaado isticmaalaha ama milkiilaha bogga.
- Galitaanka: Waxaad u baahan tahay software khaas ah sida Tor si aad u gasho dark web-ka. Tor wuxuu isku xirayaa xidhiidhkaaga internet-ka iyada oo loo maro kumbuyuutarro kala duwan oo adduunka ku yaal, taas oo keenta in la ilaaliyo asturnaantaada.
- Bogagga Web-ka: Bogagga ku jira dark web-ka waxay leeyihiin fidinta “.onion” halkii ay ka ahaan lahaayeen “.com” ama “.org.” Bogaggan waxay noqon karaan wax kasta oo ka bilowda blogyo iyo forums ilaa suuqyada madow.
Isticmaalka Caadiga ah ee Dark Web-ka
- Asturnaanta iyo Xorriyadda Hadalka: Dark web-ka wuxuu noqon karaa meel ammaan ah oo loogu talagalay kuwa ku nool xukuumado xaddidaya internet-ka, halkaas oo ay ku jiraan cunaqabataynta. Wariyeyaasha, dhaqdhaqaaqayaasha, iyo kuwa sirta faafiya waxay u adeegsan karaan inay si ammaan ah u wadaagaan macluumaadka xasaasiga ah.
- Suuqyada Qarsoon: Mid ka mid ah dhinacyada ugu caan san ee dark web-ka waa suuqyada madow. Isticmaaleyaasha waxay ku iibsan karaan alaabo sharci-darro ah sida daroogo, hub, iyo xog la xaday. Tusaalaha ugu caansan waa Silk Road, oo ah suuq online ah oo FBI-da xidhay sanadkii 2013.
- Hackers iyo Dambiyada Internet-ka: Dark web-ka wuxuu sidoo kale noqday meel ay ku kulmaan hackers-ka iibinaya adeegyo ama xog la xaday. Tani waxay ku jiri kartaa erayada sirta ee la xaday, xogta shaqsiga, iyo softwares-ka burburka.
Dark Web-ku Ma Sharci-darro Baa?
Isticmaalka dark web-ka laftiisu maaha sharci-darro. Waa kaliya shabakad bogag, kuwaas oo qaarkood sharci yihiin. Laakiin ka qaybgalka falal sharci-darro ah sida iibinta alaabooyinka sharci-darrada ah ama kireysiga hackers-ka waa sharci-darro, ha ahaato dark web ama internet-ka caadiga ah.
Sidee Ammaan Loogu Noqon Karaa?
Haddii aad xiiseyneyso inaad barato dark web-ka, waxaa muhiim ah inaad taxaddar muujiso. Waa kuwan talooyin ammaan ah:
Iska Baro Khataraha: Fahamka khataraha ka hor inta aanad gelin, waligaa ha ku lug yeelanin falal sharci-darro ah.
Isticmaal VPN: In kastoo Tor uu bixiyo qaar ka mid ah asturnaanta, VPN wuxuu ku darayaa lakab kale oo ammaan ah.
Ha Soo Dejisan Wax Shisheeye Ah: Software-yada waxyeellada leh ayaa aad ugu badan dark web-ka, sidaa darteed iska ilaali soo dejinta faylasha ama gujinta linkyada aan la aqoon.
